Hara getsən eşqdən bəhs edilir ... Üzərinə şeirlər yazır insanlar ... Hər mahnıda eşq var ...
Hər söhbətdə toxunulur ... Buradan yola çıxaraq İslamın bu mövzuda nə söylədiyinə
baxaq.İslam heç bir fitri duyğunu yox saymaz. Eşqdə İslamın yox saymadığı insani
duyğulardan biridir. Quran-ı Kərimdə Yusuf ilə Züleyha'nın hekayəsinin izah edilməsi,
ondan ibrət almağımız istənməsi səbəbiylədir. Eşq vardır, Amma eşq əgər
insanı Allaha üsyan olacaq işlərə, zinaya aparacaq olsa bu vəziyyətdə İslam tərəfindən
qəbul görməz.Ağıl, Müsəlman olmanın ilk şərtidir. Və ağılı örtən hər nə olursa olsun
din tərəfindən qadağan edilmişdir. İçkinin şüuru qeyb ettirmesi; qumarın məntiqsizcə
zaman və pul israfına səbəb olması hikmətinə görə qadağan edilməsi kimi.Yuxarıda sayılan
nümunə və hikmətinin işığı altında eşqə baxaq indi. Sevgini əsas alan, möminlərin bir-birini
sevmədən kamil imana çata bilməyəcəyini ifadə edən Peyğəmbərin (s.ə) həyatına
baxdığımızda, Hz. Xədicə və Hz. Aişəyə xüsusi məhəbbəti olduğunu görərik. Eşqdən başqa
bir şey deyil bu ... Hz. Peyğəmbərin (s.ə) yoldaşlarına baxırıq. Allah və Elçisi eşqinin ən
gözəl nümunələrini görürük. Bütün varlığını Peyğəmbərin (s.ə) önünə sərən səhabəyə,
Rəsulullah (s.ə.) "ailənə nə buraxdın" dəyincə "onlara Allah və Rəsulunun sevgisini
buraxdım" deyə cavab verər səhabə. Allah və Elçisi eşqi olsa gərək ...
İndi sual budur: Allah və Rəsuluna aşiq olan səhabələrə, Hz Xədicə
və Hz. Aişəyə aşiq olan Rəsulda niyə "cazibə" "qarasevda" görmürük?... Halbuki bu iki
vəziyyət də indiki vaxtda aşan çoxluğu, həqiqətən sevmək olaraq qəbul görülməkdədir.
Görəsən səhabə Allah və Rəsulunu, Hz. Peyğəmbər yoldaşlarını həqiqətən sevmirlər idimi da,
onlarda cəzbə halı və qarasevdanın əlamətləri görülmürdü?
Cavab: İslamda eşq quru olmaz! "Ağ" dır sevda. Qarasevdanın,
gözü kor edərək, məşuqun qüsurlarını görünməz qılıb onu ilahiləşdirməsinə nisbətlə
İslamdakı eşq; ağ və işıqlı olduğundan, sevdiyini olduğu halda göz önünə sərər; sevdiyini
qul olmaqdan çıxarmaz, onu ilahlaşdırmaz ...Qarasevdanın ağlı örtməsinə qarşı,
İslamdaki ağ sevda, ağılı əsla istisna etmir və örtməz. Bu səbəbdən özündən keçmə, cəzbə,
qəhr olma kimi duyğular yaşanmaz ağ sevdalarda. Ağ və işıqlı olub ürəyi qaranlığa
gömmədiyi üçün ağsevda, sahibini harama meyl ettirmez. Qulluqdan çıxarmaz müsəlmanı
sevda; inanc hər zaman ön plandadır. Bəlkə buna görə demişdir Resulullah (s.ə) "zina
edən imanlı olduğu halda zina etməz"Müsəlmanın sevdası “Yusuf (s.ə). sevdası kimidir,
meyillerini belə Allah qoruyar. Züleyha kimi Qara sevdaya yoluxanlar isə
sevdanın ağıllarını örtməsi səbəbiylə köynəyi arxadan yırtarlar ...Dinimizdə qanuni
olmayan eşqbazlıq haramdır.İslam dini xarici qadın və kişi ihtilâtını onların ölçüsüz bir
şəkildə bir-birləriylə təçasda olmalarını təsdiq etməmiş praktik həyatda aralarında daim bir
məsafə buraxmış və aralarındakı əlaqələrin müəyyən bir ölçü və nizam-intizam içərisində
olmasını əmr etmişdir. Çünki onların ihtilâtından müxtəlif pisliklər hətta ailə və cəmiyyət
həyatını çökdürən zina kimi böyük günahlar da doğula bilər.İslam dinində zina haram
olduğu kimi zinaya zəmin hazırlayan söz iş və davranışlar da haramdır. Qurani-Kərimdə
bu barədə: "Zinaya yaxınlaşmayın, çünki o çox çirkin və çox pis bir
yoldur." (İsra surəsi: Ayə 32) buyurulmaqdadır.Gözün zinası baxılması haram olan
yerlərə baxmaq; qulağın zinası zinaya dair danışılanları dinləmək; əlin zinası xarici bir
qadına əllə toxunmaq və ya öpmək; ayağın zinası zina etməyə getməkdir. Ancaq dil əl
qulaq ayaq qəlb və göz kimi orqanlara nisbət edilən zina gerçək zina olmayıb gerçək
zinaya götürücü hərəkət və davranışlardır. Gerçək zina edilmədikcə bu orqanların etdikləri
öz çaplarında günahdır.Yuxarıdakı şərhlərdən aydın olduğu üzrə İslam dini prinsip olaraq
pislikləri qadağan etdiyi kimi ayrıca ön tədbir olaraq pisliyə vəsilə olan və onu təhrik edən
vəziyyət və davranışları da qadağan etmiş və beləcə insanla pislik arasına bir məsafə
qoyaraq pislik yollarını tıxamışdır.Beləliklə aralarında evlilik caiz olan bir kişilə qadının;
eşqbazlıq etmələri dost həyatı yaşamaları dedi-qoduya yer verəcək şəkildə baş-başa
qalmaları bir-birlərinə sarılmaları öpüşmələri əl-ələ tutuşmaları kimi İslamın təsdiqləmədiyi
davranışlardan uzaq dayanmaları lazımdır. Bir zərurət olmadıqca əllə
toxalaşmaqda da caiz deyil günahdır.
Evlənmək istəyən qadın və kişinin bir-birlərini görüb bəyənmək öz iradə və istəkləriylə
evlənməyə qərar vermələri dinimizin tövsiyə etdiyi bir xüsusdur. Necə ki Peyğəmbərimiz
(s.ə): "Evlənəcəyiniz qadına-məqsədi təmin edəcək ölçüdə-bax" buyurmuşlar; baxıb
görmədən evlənəcək olan birinə də: "Get onu gör ondan sonra qərar ver"
demişlər.Beləliklə bir adamın evlənməyi düşündüyü kimsəylə İslami örtünməyi
güdmək başqalarının gözətiminin mümkün olmayacağı tərzdə tək qalmamaq ... kimi dini
ölçülərə uyğun bir şəkildə və məqsədi təmin edəcək ölçüdə görüşüb çıxışında bir qorxu
yoxdur.Qız yoldaşınızla bu şəkildə bir həyata daxil hərəkəti zina olmasada hədislərdə izah
edilən zina əhatəsinə girməkdədir.Nəfsinizə uyğun fətvalar axtarmaq yerinə evlənməyə qərar
vermiş evlənməyinizdən əks halda bu cür əlaqələrdən uzaq dayanmanızı tövsiyə
edirik.Təəssüf ki, günümüzün böyük çətinliklərindən biridir eşqbazlıq. Eşqbazlığın dini
ictimai və əxlaqi olaraq çox çatışmazlıqlar var. Dini olaraq qorxusu;
özümüzə halal olmayan biri ilə birlikdə olmaq onsuz da dinimizde haram
qılınmamışmıdır. Bu haramı işləyərək günaha giririk. Ayrıca bu cür birlikdəliklər insanı
zinaya qədər aparmaqdadır .. İctimai baxımdan zərərləri;
Cəmiyyətdə bu cür davranışlar zamanla normalmış kimi qarşılanmaya başlanır. İşin pisi
dindar seqmentdə belə bu normal görünmaya başladı. Ətrafımızda görürük. Xüsusilə
Universitetlərdə bu hadisə çox yaşanmaqda. Ayrıca eşqbazlıq evliliyin ömrünü
qısaltmaqdadır. Çünki eşqbazlıq edən insanlar bir-birlərinə yalan söyləyirlər. Səbəbi isə bir
birlərini itirmə qorxusudur. Bu yalanlar evləndikdən sonra ortaya çıxınca da evlilik təşkilatı
sarsılmağa başlayır və sonunda yıxılmaya qədər gedir. Əxlaqi baxımdan
zərərləri; Cəmiyyətdə böyük bir çöküntüyə səbəb olmaqdadır. Fahişəlik zina qeyri-
qanuni uşaqlar ... bilməm daha nələr. Eşqbazlıq deyilən şey təəssüf ki, cəmiyyətimizi
xərçəng hüceyrəsi kimi sarmış.Dinimiz Qadını qorumaq üçün tədbirlər görmüşdü gözəl bir
yuva qurması üçün.. Sonumuz hara gedəcək Allah sonumuzu xeyirli eylesin.Allah bizi belə
bir bəladan belə bir fitnədən qorusun. Peyğəmbər(s.ə) biyurmuşdur:
“Ey möminlər! Sözümü yaxşı dinləyin və yaxşı mühafizə edin. Müsəlman müsəlmanın
qardaşıdır və bütün müsəlmanlar qardaşdır. Din qardaşınıza aid olan hər hansı bir haqqa
təcavüz başqasına halal deyildir. Ancaq könül xoşluğuyla verilən başka. Səhabələrinin
Nəfsinizə də zülm etməyin. Nefsinizin də üzərinizdə haqqı vardır.”
Qadınların və kişilərin qarşılıqlı haqq vəzifə və məsuliyyətləri vardır. Qadınlara nəzakətlə
davranılacaq.Həm qadın, həm də kişilər zinadan çəkinməlidirlər.
'Dünya bir meta'dır. Dünya meta'nın ən xeyirlisi isə salehə bir qadındır.'
Sizə suallarımsa bunlardır:
1. Sevgi və Flort anlayışlarını necə qavrayırsınız?
2. Sevdiyiniz şəxslə islam qaydalarına uyğun mu yaşayırsınız?(indi
ya gələcəkdə)
3. Yuxarıda yazdıqlarıma qarşı nə deyə bilərsiniz yəni qarşı cinslə
əlaqənizdə(kim olduğu fərq etmir) bu cür hərəkətlərə yol verirsiniz bunların düzgün
olmadığını bilə bilə?
4. Qarşı cinsin bu cür hərəkətləri olduqda nə reaksiya verərsiniz?
5. Sizin üçün Dinin həyatınızda nə kimi əhəmiyyəti var?
6. Sizcə bu kimi iyrənc halları nə üçün müasirlik adlandırırlar?Sizdə
mi mən müasirəm deyənlərdənsiniz?
7. Bəs geyim keçiminiz necə(Açıq,islamdan kənar)?Qarşı cinsin siz
haqda nə düşündüyünü fikirləşirsiniz?
Hər söhbətdə toxunulur ... Buradan yola çıxaraq İslamın bu mövzuda nə söylədiyinə
baxaq.İslam heç bir fitri duyğunu yox saymaz. Eşqdə İslamın yox saymadığı insani
duyğulardan biridir. Quran-ı Kərimdə Yusuf ilə Züleyha'nın hekayəsinin izah edilməsi,
ondan ibrət almağımız istənməsi səbəbiylədir. Eşq vardır, Amma eşq əgər
insanı Allaha üsyan olacaq işlərə, zinaya aparacaq olsa bu vəziyyətdə İslam tərəfindən
qəbul görməz.Ağıl, Müsəlman olmanın ilk şərtidir. Və ağılı örtən hər nə olursa olsun
din tərəfindən qadağan edilmişdir. İçkinin şüuru qeyb ettirmesi; qumarın məntiqsizcə
zaman və pul israfına səbəb olması hikmətinə görə qadağan edilməsi kimi.Yuxarıda sayılan
nümunə və hikmətinin işığı altında eşqə baxaq indi. Sevgini əsas alan, möminlərin bir-birini
sevmədən kamil imana çata bilməyəcəyini ifadə edən Peyğəmbərin (s.ə) həyatına
baxdığımızda, Hz. Xədicə və Hz. Aişəyə xüsusi məhəbbəti olduğunu görərik. Eşqdən başqa
bir şey deyil bu ... Hz. Peyğəmbərin (s.ə) yoldaşlarına baxırıq. Allah və Elçisi eşqinin ən
gözəl nümunələrini görürük. Bütün varlığını Peyğəmbərin (s.ə) önünə sərən səhabəyə,
Rəsulullah (s.ə.) "ailənə nə buraxdın" dəyincə "onlara Allah və Rəsulunun sevgisini
buraxdım" deyə cavab verər səhabə. Allah və Elçisi eşqi olsa gərək ...
İndi sual budur: Allah və Rəsuluna aşiq olan səhabələrə, Hz Xədicə
və Hz. Aişəyə aşiq olan Rəsulda niyə "cazibə" "qarasevda" görmürük?... Halbuki bu iki
vəziyyət də indiki vaxtda aşan çoxluğu, həqiqətən sevmək olaraq qəbul görülməkdədir.
Görəsən səhabə Allah və Rəsulunu, Hz. Peyğəmbər yoldaşlarını həqiqətən sevmirlər idimi da,
onlarda cəzbə halı və qarasevdanın əlamətləri görülmürdü?
Cavab: İslamda eşq quru olmaz! "Ağ" dır sevda. Qarasevdanın,
gözü kor edərək, məşuqun qüsurlarını görünməz qılıb onu ilahiləşdirməsinə nisbətlə
İslamdakı eşq; ağ və işıqlı olduğundan, sevdiyini olduğu halda göz önünə sərər; sevdiyini
qul olmaqdan çıxarmaz, onu ilahlaşdırmaz ...Qarasevdanın ağlı örtməsinə qarşı,
İslamdaki ağ sevda, ağılı əsla istisna etmir və örtməz. Bu səbəbdən özündən keçmə, cəzbə,
qəhr olma kimi duyğular yaşanmaz ağ sevdalarda. Ağ və işıqlı olub ürəyi qaranlığa
gömmədiyi üçün ağsevda, sahibini harama meyl ettirmez. Qulluqdan çıxarmaz müsəlmanı
sevda; inanc hər zaman ön plandadır. Bəlkə buna görə demişdir Resulullah (s.ə) "zina
edən imanlı olduğu halda zina etməz"Müsəlmanın sevdası “Yusuf (s.ə). sevdası kimidir,
meyillerini belə Allah qoruyar. Züleyha kimi Qara sevdaya yoluxanlar isə
sevdanın ağıllarını örtməsi səbəbiylə köynəyi arxadan yırtarlar ...Dinimizdə qanuni
olmayan eşqbazlıq haramdır.İslam dini xarici qadın və kişi ihtilâtını onların ölçüsüz bir
şəkildə bir-birləriylə təçasda olmalarını təsdiq etməmiş praktik həyatda aralarında daim bir
məsafə buraxmış və aralarındakı əlaqələrin müəyyən bir ölçü və nizam-intizam içərisində
olmasını əmr etmişdir. Çünki onların ihtilâtından müxtəlif pisliklər hətta ailə və cəmiyyət
həyatını çökdürən zina kimi böyük günahlar da doğula bilər.İslam dinində zina haram
olduğu kimi zinaya zəmin hazırlayan söz iş və davranışlar da haramdır. Qurani-Kərimdə
bu barədə: "Zinaya yaxınlaşmayın, çünki o çox çirkin və çox pis bir
yoldur." (İsra surəsi: Ayə 32) buyurulmaqdadır.Gözün zinası baxılması haram olan
yerlərə baxmaq; qulağın zinası zinaya dair danışılanları dinləmək; əlin zinası xarici bir
qadına əllə toxunmaq və ya öpmək; ayağın zinası zina etməyə getməkdir. Ancaq dil əl
qulaq ayaq qəlb və göz kimi orqanlara nisbət edilən zina gerçək zina olmayıb gerçək
zinaya götürücü hərəkət və davranışlardır. Gerçək zina edilmədikcə bu orqanların etdikləri
öz çaplarında günahdır.Yuxarıdakı şərhlərdən aydın olduğu üzrə İslam dini prinsip olaraq
pislikləri qadağan etdiyi kimi ayrıca ön tədbir olaraq pisliyə vəsilə olan və onu təhrik edən
vəziyyət və davranışları da qadağan etmiş və beləcə insanla pislik arasına bir məsafə
qoyaraq pislik yollarını tıxamışdır.Beləliklə aralarında evlilik caiz olan bir kişilə qadının;
eşqbazlıq etmələri dost həyatı yaşamaları dedi-qoduya yer verəcək şəkildə baş-başa
qalmaları bir-birlərinə sarılmaları öpüşmələri əl-ələ tutuşmaları kimi İslamın təsdiqləmədiyi
davranışlardan uzaq dayanmaları lazımdır. Bir zərurət olmadıqca əllə
toxalaşmaqda da caiz deyil günahdır.
Evlənmək istəyən qadın və kişinin bir-birlərini görüb bəyənmək öz iradə və istəkləriylə
evlənməyə qərar vermələri dinimizin tövsiyə etdiyi bir xüsusdur. Necə ki Peyğəmbərimiz
(s.ə): "Evlənəcəyiniz qadına-məqsədi təmin edəcək ölçüdə-bax" buyurmuşlar; baxıb
görmədən evlənəcək olan birinə də: "Get onu gör ondan sonra qərar ver"
demişlər.Beləliklə bir adamın evlənməyi düşündüyü kimsəylə İslami örtünməyi
güdmək başqalarının gözətiminin mümkün olmayacağı tərzdə tək qalmamaq ... kimi dini
ölçülərə uyğun bir şəkildə və məqsədi təmin edəcək ölçüdə görüşüb çıxışında bir qorxu
yoxdur.Qız yoldaşınızla bu şəkildə bir həyata daxil hərəkəti zina olmasada hədislərdə izah
edilən zina əhatəsinə girməkdədir.Nəfsinizə uyğun fətvalar axtarmaq yerinə evlənməyə qərar
vermiş evlənməyinizdən əks halda bu cür əlaqələrdən uzaq dayanmanızı tövsiyə
edirik.Təəssüf ki, günümüzün böyük çətinliklərindən biridir eşqbazlıq. Eşqbazlığın dini
ictimai və əxlaqi olaraq çox çatışmazlıqlar var. Dini olaraq qorxusu;
özümüzə halal olmayan biri ilə birlikdə olmaq onsuz da dinimizde haram
qılınmamışmıdır. Bu haramı işləyərək günaha giririk. Ayrıca bu cür birlikdəliklər insanı
zinaya qədər aparmaqdadır .. İctimai baxımdan zərərləri;
Cəmiyyətdə bu cür davranışlar zamanla normalmış kimi qarşılanmaya başlanır. İşin pisi
dindar seqmentdə belə bu normal görünmaya başladı. Ətrafımızda görürük. Xüsusilə
Universitetlərdə bu hadisə çox yaşanmaqda. Ayrıca eşqbazlıq evliliyin ömrünü
qısaltmaqdadır. Çünki eşqbazlıq edən insanlar bir-birlərinə yalan söyləyirlər. Səbəbi isə bir
birlərini itirmə qorxusudur. Bu yalanlar evləndikdən sonra ortaya çıxınca da evlilik təşkilatı
sarsılmağa başlayır və sonunda yıxılmaya qədər gedir. Əxlaqi baxımdan
zərərləri; Cəmiyyətdə böyük bir çöküntüyə səbəb olmaqdadır. Fahişəlik zina qeyri-
qanuni uşaqlar ... bilməm daha nələr. Eşqbazlıq deyilən şey təəssüf ki, cəmiyyətimizi
xərçəng hüceyrəsi kimi sarmış.Dinimiz Qadını qorumaq üçün tədbirlər görmüşdü gözəl bir
yuva qurması üçün.. Sonumuz hara gedəcək Allah sonumuzu xeyirli eylesin.Allah bizi belə
bir bəladan belə bir fitnədən qorusun. Peyğəmbər(s.ə) biyurmuşdur:
“Ey möminlər! Sözümü yaxşı dinləyin və yaxşı mühafizə edin. Müsəlman müsəlmanın
qardaşıdır və bütün müsəlmanlar qardaşdır. Din qardaşınıza aid olan hər hansı bir haqqa
təcavüz başqasına halal deyildir. Ancaq könül xoşluğuyla verilən başka. Səhabələrinin
Nəfsinizə də zülm etməyin. Nefsinizin də üzərinizdə haqqı vardır.”
Qadınların və kişilərin qarşılıqlı haqq vəzifə və məsuliyyətləri vardır. Qadınlara nəzakətlə
davranılacaq.Həm qadın, həm də kişilər zinadan çəkinməlidirlər.
'Dünya bir meta'dır. Dünya meta'nın ən xeyirlisi isə salehə bir qadındır.'
Sizə suallarımsa bunlardır:
1. Sevgi və Flort anlayışlarını necə qavrayırsınız?
2. Sevdiyiniz şəxslə islam qaydalarına uyğun mu yaşayırsınız?(indi
ya gələcəkdə)
3. Yuxarıda yazdıqlarıma qarşı nə deyə bilərsiniz yəni qarşı cinslə
əlaqənizdə(kim olduğu fərq etmir) bu cür hərəkətlərə yol verirsiniz bunların düzgün
olmadığını bilə bilə?
4. Qarşı cinsin bu cür hərəkətləri olduqda nə reaksiya verərsiniz?
5. Sizin üçün Dinin həyatınızda nə kimi əhəmiyyəti var?
6. Sizcə bu kimi iyrənc halları nə üçün müasirlik adlandırırlar?Sizdə
mi mən müasirəm deyənlərdənsiniz?
7. Bəs geyim keçiminiz necə(Açıq,islamdan kənar)?Qarşı cinsin siz
haqda nə düşündüyünü fikirləşirsiniz?